معرفي واحد آموزش
برخورداري از بالاترين حد استانداردهاي منطقي و قابل حصول سلامت ،بدون در نظر گرفتن نژاد،مذهب ،عقايد سياسي و موقعيت اجتماعي و اقتصادي حق مسلم هر انساني است .نوع برخورد هر فرد با سلامتش تا حد زيادي به ميزان سواد بهداشتي وي بستگي دارد و افزايش سواد بهداشتي اقشار مختلف مردم نيازمند توسعه علمي و منطقي آموزش سلامت در كشور است.
آموزش سلامت تركيبي از تجارب يادگيري تسهيل كننده اتخاذ داوطلبانه رفتار سالم است كه منجر به تأمين ، حفظ و ارتقاي سلامت شده و تركيبي ازحمايت هاي آموزشي ، ساختاري ، اقتصادي و محيطي براي تعالي رفتار سالم است .آموزش دهندكان سلامت ، پيشگاماني هستند كه هميشه طالب درك جديدي از رفتار انساني و راه هاي جديد كار برد دانش خويش به منظور حل مشكلات فردي و اجتماعي ميباشند . تمام مراقبين سلامت ( و بيش از آن تمام فعالان توسعه پايدار ) آموزش دهنده سلامت هستند و اين افتخاري است كه توسعه و تقويت آن نيازمند برنامه ريزي دقيق براي توسعه آموزش سلامت متكي بر شواهد و مبتني بر جامعه ميباشد .
هدف اصلي و اساسي هر راهبرد بهداشتي ،پيشبرد ارتقاي سلامت مردم و همچنين ارتقاي كيفيت زندگي آنهاست .تأكيد بر توسعه آموزش سلامت براي تحقق اين هدف نهايي نيز ضروري است .آموزش سلامت بايد سطح آگاهيهاي عمومي در مورد تأثير محيط(اقتصادي،اجتماعي و انساني) بر سلامت و يا عدم سلامت و نيز نابرابري در توزيع منابع سلامت را بالا ببرد .نكته ديگر آن است كه آموزش سلامت با بالابردن سطح دانش و مهارتهاي افراد بايد به آنها كمك كند تا در مورد سلامت خود و خانواده و جامعه اي كه در آن زندگي مي كنند ،قادر به تصميم گيري شوند.همچنين توسعه برنامه هاي آموزش سلامت در جامعه و محيط هاي كاري مي تواند در پيشرفت و ارتقاي سلامت و كاهش تقاضا وهزينه هاي خدمات درماني بسيار مؤثر باشد. ارزيابي در زمينه استفاده از برنامه هاي آموزش سلامت در محيط هاي كاري نشان داده كه آموزش سلامت در محل كار موجب صرفه جويي در هزينه هاي بهداشتي تا سه برابر شده است . توسعه آموزش در محل كار براي همه كارمندان و كارگران كشور نيز نيازمند توسعه و تقويت ساختار آموزش سلامت در بخش سلامت است.
آموزش سلامت در نيازهاي فردي سلامت ،در قالب مرز مشترك خود با دو فاكتور ديگر ارتقاي سلامت يعني حفاظت از سلامت و پيشگيري از بيماريها ايفاي نقش مي كند و بخش سلامت را در ارائه خدمات آموزش سلامت علمي ،كاربردي و متكي بر شواهد و مبتني بر جامعه توانمند مي سازد.
.بدون وجود ساختاري مناسب براي آموزش سلامت در بخش سلامت نمي توان به اهداف آموزش سلامت به عنوان يكي از فاكتورهاي اصلي ارتقاي سلامت دست يافت.ساختاري كه فرصت مناسب براي انتقال روزآمد علم آموزش سلامت به داخل بخش سلامت را فراهم سازد،مراقبين سلامت به عنوان آموزش دهندگان ،برقراركنندگان ارتباط ،اطلاع رسانان و جلب حمايت كنندگان براي سلامت را توانمند سازد،رعايت استانداردهاي آموزش سلامت را از طريق ارزشيابي خارجي مداخلات آموزش سلامت در سيستم ارائه خدمات بهداشتي درماني كشور،رصد نمايد،آموزش سلامت همگاني را با هدف توانمند سازي افراد و جوامع توسعه دهد و سرانجام فرصت هاي سلامت دروراي مرزهاي سلامت را توسعه داده ،هنجارهاي سلامت را ترويج و سياست هاي حامي سلامت را تسهيل نمايد.برنامه هاي آموزش سلامت مبتني بر جامعه به معناي حركت به بيرون از بخش سلامت براي سلامت است . و هدف كلي آن افزايش كيفيت ، دسترسي و اثربخشي برنامه هاي سلامت است . برنامه هاي آموزش سلامت مبتني بر جامعه براي دسترسي به مردم در خارج از موقعيت هاي سنتي ارائه مراقبت هاي بهداشتي و براي توسعه موقعيت هاي سلامت در وراي بخش سلامت طراحي مي شوند .موقعيت ها كانال هايي براي دسترسي به مخاطبين مورد نظر و هم راهكارهايي براي پوشش بيشترين جمعيت ممكن هستند . چنين روندي مي تواند به بهبود سلامت بخش عظيمي از جامعه منجر شود .
در اين راستا با توسعه و جلب حمايت محيط هاي حامي سلامت مانند بسيج،حوزه هاي علميه ، ادارات،شوراهاي اسلامي و..... مفاهيم سلامت را به جامعه منتقل مي كند و از ظرفيتهاي اين بخش در بهبود سلامت جامعه استفاده مي نمايد يك علت مهم طراحي برنامه هاي آموزش سلامت مبتني بر جامعه اين است كه سلامت و كيفيت زندگي به بسياري از عوامل و سيستم هاي اجتماعي وابسته است و فقط به يك سيستم مراقبت پزشكي و بهداشتي مناسب وابسته نمي باشدبنابراين مشاركت ساير بخش ها بسيار مهم و اساسي است .
عناوين سياست هاي آموزش و ارتقاي سلامت
۱-ارتقاي كمي و كيفي خدمات آموزش و ارتقاي سلامت در نظام ارائه خدمات سلامت
۲-استقرار محيط هاي حامي آموزش و ارتقاي سلامت در كشور
۲ -۱توسعه برنامه ترويج شيوه زندگي سالم در كشور
۲-۲ توسعه برنامه جامع توانمند سازي مردم براي مراقبت از سلامت خود
۲-۳ توسعه برنامه جامع آموزش سلامت در مدارس
۲-۴ توسعه برنامه جامع آموزش و ارتقاي سلامت در محل كار
۲-۵ توسعه برنامه جامع آموزش و ارتقاي سلامت به بيماران
۲-۶ توسعه محيط هاي حمايت كننده سلامت (بسيج،مساجد،فرهنگسرا و حوزه هاي ديني )
رسالت واحد آموزش سلامت:
شبكه بهداشت و درمان مسئول ارائه خدمات سلامت در جهت حفظ و ارتقاء سطح سلامت افراد با تأكيد بر گروه هاي آسيب پذير مي باشد. در همين راستا واحد آموزش سلامت نيز در جهت ارتقاء سطح سواد سلامت عموم افراد جامعه گام برميدارد.و در چارچوب مسئوليت هاي ارتباطي،اطلاعاتي،آموزشي و توليدي مي كوشد تا ضمن گسترش آموزش مباحث سلامت در كليه سطوح جامعه با نظارت بر امور آموزشي واحدهاي ستادي و محيطي بر اثربخشي هرچه بيشتر اين آموزش ها بيفزايد.توانمند سازي همكاران فعال در حيطه سلامت به منظور ارائه آموزشهاي مؤثر و منتج به تغيير رفتار (طبق تعاريف آموزش سلامت)، و تهيه رسانه هاي آموزشي مناسب نيز از وظايف آموزش سلامت است.واحد آموزش سلامت با توسعه محيط هاي حامي سلامت و جلب همكاري همه جانبه برون بخشي سعي درگسترش آموزش موضوعات مرتبط با سلامت در كليه سطوح و اقشار جامعه دارد.
شرح وظايف:
- برنامه ريزي و تامين تجهيزات توليد رسانه
- شناسايي موسسات برتر در طراحي و چاپ و توليد رسانه
- ايجاد بانك رسانه و احد آموزش سلامت از طريق دريافت آرشيو و ايجاد دسترسي به مواد آموزشي توليد شده
- هدايت و نظارت بر فرايند توليد و انتشار و ارزشيابي مواد رسانه هاي آموزش سلامت
- هدايت و نظارت بر پيش آزمون مواد آموزشي و تحليل نتيجه و ارسال آن به طراحان مواد آموزشي
- برنامه ريزي و تخصيص مواد آموزشي در رسانه هاي آموزش سلامت توليد شده
- اطلاع رساني در زمينه مواد آموزشي دريافت شده به متقاضيان
- پايش ،نظارت و كنترل و ارزشيابي فعاليت ها و مداخلات آموزشي
- نظارت و هدايت برنامه هاي ارزشيابي و آموزشي از طريق مديريت كميته هاي هماهنگي درون بخشي و پيگيري اجراي مصوبات
- توسعه ارتباط برون بخشي و بازاريابي اجتماعي سلامت از طريق شناسايي ، طبقه بندي و جلب مشاركت افراد و گروههاي حامي سلامت مانند خيرين و واقفين ، مراكز و سازمان هاي دولتي ، غير دولتي ، خصوصي و بين المللي
- برنامه ريزي ، اجرا و ارازشيابي جشنواره ها و مناسبت هاي سلامت
- جذب ، سازماندهي و توانمندسازي رابطين سلامت اعم از سازمان ها و ادارات در جهت ارتقاي سطح سلامت افراد ، خانواده و جوامع
- شناسايي ، طبقه بندي و جلب مشاركت رسانه هاي جمعي در راستاي ترويج مفاهيم سلامت در جامعه
- تهيه برنامه هاي مشاركتي در زمينه آموزش ارتقاي سلامت با صدا و سيما و ساير رسانه هاي گروهي
- بررسي نقش ، دسترسي ، استفاده و اثر بخشي رسانه هاي جمعي در آمو.زش و ارتفاي سلامت
- سياستگذاري ، تعيين خط مشي ها و اولويت هاي فعاليت هاي آموزش سلامت
- نظارت بر فرايند طراحي برنامه هاي آموزش سلامت حوزه هاي مختلف سلامت
- سياستگذاري و برنامه ريزي آموزش در توانمند سازي كارشناسان آموزش سلامت كشور و كارشناسان حوزه معاونت سلامت
- تهيه و تدوين استانداردهاي فرآيند ارزشيابي و نظارت بر مداخلات
- آموزش و توليد رسانه ها در سطح دانشگاه ها و ادارات تابعه معاونت سلامت
- مشاركت در طراحي ها و اجراي بسيج هاي چند رسانه و آموزش همگاني
- جمع آوري ، تحليل و ارايه اطلاعات و گزارش ادواري در زمينه اطلاعات تخصصي به منظور طراحي داخلات آموزش سلامت
- پژوهش هاي كاربردي ( كيفي و كمي) در زمينه رفتارهاي مرتبط با سلامت
- تهيه و توليد منابع آموزشي مورد نياز و ارايه رويكردهاي نوين آموزش سلامت به مشتريان
- ارايه خدمات مشاوره اي در زمينه اطلاعات تخصصي آموزش سلامت به شركاي برنامه هاي آموزش سلامت